OS ROMANOS E A MORTE LATIN II Proyecto Quirón

ÍNDICE Os ritos funerarios A actitude dos romanos ante a morte

RITOS FUNERARIOS A solemnidade no trato ó defunto sempre en función da súa clase social. 2 tipos de ritual fúnebre: incineración (+ propio de ricos e nobres) Inhumación (+ propio dos pobres e + frecuente a partir do s II d.C.) Escravos > fosa común Pobres: collegia funeraria Incineración > columbaria Enterramento > catacumbas. Cidadáns ricos e ilustres: Conclamatio, pompa funebris, laudatio funebris Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais (Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano) Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade, condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con toques humorísticos.

INHUMACIÓN E INCINERACIÓN Urnas de incineración dunha necrópole ibérica s. II a.C. Lorca, Murcia. Inhumación de época romana s.II a.C. Lorca, Murcia

COLUMBARIA Criptas nas que se colocaban as urnas funerarias en compartimentos.

Catacumbas de Siracusa en Sicilia. Epitafio de Atimetus das catacumbas de St. Sebastian na Via Appia, Rome. Inscrición rodeada por símbolos cristiáns, unha áncora e un peixe. Catacumbas de Siracusa en Sicilia. Catacumbas de San Calixto. Roma.

POMPA FUNEBRIS Relevo en mármore de Amiternum

TUMBA DE CECILIA METELA Tumba de Cecilia Metela na Via Appia, foi convertido en castelo na Idade Media.

MAUSOLEO DE AUGUSTO

EPITAFIOS LATINOS D(is) M(anibus) / Anagni 036. Tullia / Tecusa / Artemoni / coiugi / bene meren/ti / fecit CIL 06, 28963 = 10, 00771*,3 = Anagni 037. V(ivus) M(arcus) Vinicius Vinici l(ibertus) Phoebus/ fecit sibi et / Cordiae Asterope coniugi carissim(ae) / et libertis libertabus posterisq(ue) eorum Anagni 035 P(ublius) Sulpicius / Victorinus / vixit annis V CIL 06, 17551 = Anagni 025. D(is) M(anibus) / M(arcus) Fabius Pa/catus Tetti/ae Vibiae / co(n)iugi / f(e)c(it) b(ene) m(erenti) CIL 02-05, 00005. G(aius) Iulius Primus / miles veteranus / leg(ionis) X Gemina[e] / h(ic) s(itus) e(st) s(it) t(ibi) t(erra) l(evis)

ACTITUDE ANTE A MORTE A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos) Influencia da mitoloxía grega: obolus, Caronte, Stix, Hades, Elysium, Tartarus, Proserpina e Plutón (Dis Pater), rei do mundo subterráneo Ausencia da crenza noutra vida despois da morte. Influenza dos espíritos dos mortos na vida dos vivos. Larvae e Lemures: espíritos malignos. Manes: protectores da familia.

MUNDO SUBTERRÁNEO

LEMURES No mes de maio os romanos celebraban as Lemuria, cunha cerimonia que tentaba satisfacer a calquera dos Lemures que puidesen andar polas súas casas. A medianoite o Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”, e percorría descalzo toda a casa mentres escupía nove fabas negras para que as comesen os espectros, a cambio do benestar dos habitantes do fogar.

DEUSES MANES (I) D. M. Messie Donate Matri Ivstvs Filivs v. f. c "Aux Dieux Mânes. A Messia Donata, sa mère, Justus, son fils, a fait élever ce monument de son vivant." Dans le bas, on peut voir l'ascia, le marteau du tailleur de pierre. * Museo de Estrasburgo D(is) M(anibus) Messi(a)e Donat(a)e matri, Justus filius v(ivus) f(aciendum) c(uravit) D. M. Messie Donate Matri Ivstvs Filivs v. f. c

DEUSES MANES (II) D(is) M(anibus) Gai Iuli Max(i)mini, emeriti legionis VIII b(e)neficiarius procuratoris (h)onesta missione missus, Ista(m) memoriam procuravit Similinia Paterna coniux coniugi k(a)rissimo (h)ic quiesquit. Ave, viator, vale, viator D.M. GAI IVLI MAX MINI EMERITI LE GIONIS VIII BNEFI CIARIVS PROCVRATO RIS ONESTA MISSIO NE MISSVS ISTAME MORIAM PROCVRA VIT SIMILINIA PATE RNA CONIVX CO NIVGI KRISSIMO MAXMINVS ICQ VIESQVIT AVE VIA TOR VALE VIATOR “Aux dieux mânes de Gaius Julius Maximinus, soldat émérite de la Vllle légion, bénéficiaire d'un procurateur et ayant reçu son congé honorable. Ce monument a été élevé par son épouse Similinia Paterna à son époux très cher. Maximinus repose ici. Bonjour, passant, adieu (ou bon voyage) passant.” * (Museo de Estrasburgo, datado no s. III d.C.)

Fin da presentación