فنون آموزش بهداشت مجتبی حجی زاده کارشناس آموزش سلامت
هدف آموزش بهداشت ترغیب مردم( گروههای هدف) به این که: بخواهند سالم باشند. بدانند چگونه سالم بمانند. برای حفظ سلامت فردی و جمعی اقدام کنند و در مواقع لزوم طلب کمک نمایند.
تحقق این اهداف نیازمند: تشویق مردم به مشارکت در برنامه ریزی و اجرای مراقبتهای بهداشتی اولیه. توجه و درک صحیح از فرهنگ جوامع،شیوه زندگی و مهارتهای زندگی آنها و پرهیز از پیش داوری و نقش آمرانه قبلی آموزش بهداشت. برقراری ارتباط خوب با مردم که تبادل اطلاعات و افکار را بطور واضح و روشن میسر سازد. اتخاذ مناسب ترین تکنولوژی آموزشی
مشارکت: شرکت فعالانه افراد ،گروهها و جامعه همراه با کارکنان بهداشتی در تصمیم گیری ،برنامه ریزی و همکاری در اجرای برنامه ها(تعیین نیازها،شناخت مشکلات ،یافتن راه حل مناسب، تنظیم برنامه اجرائی،تقسیم وظایف ، اجرا، پایش، ارزشیابی و اعلام نتایج
technologia کاربرد دانش برای مقاصد عملی برخورد سیستمیک با آموزش تکنولوژی: technologia کاربرد دانش برای مقاصد عملی برخورد سیستمیک با آموزش
جیمز براون: طراحی،اجرا،و ارزشیابی سیستمیک تمامی فرآیند یادگیری و آموزش بر اساس هدفهای مشخص و نتایج تحقیقات در زمینه های یادگیری انسانی و ارتباط و همچنین به کار گرفتن مجموعه ای از منابع انسانی و غیر انسانی به منظور ایجاد آموزش موثرتر
روش مناسب از دیدگاه پروفسور دیوید ورنر: آیا و سیله یا روش خاص مورد استفاده ما برای مردم محلی قابل قبول است؟ آیا آنها از این وسیله (روش) به نحو موثری استفاده می کنند؟ آیا این وسیله (روش) به کسانی که نیاز بیشتری دارند کمک می کند؟ آیا این وسیله (روش) ارزان و موثر است؟
در برنامه ریزی یک کلاس آموزشی بپرسیم: اطلاعات و توصیه های ما تا چه حد ممکن است مورد قبول واقع شود و در شرایط خاصی که کارکنان بهداشتی در آنجا کار میکنند مورد استفاده قرار گیرد؟ چگونه ممکن است بر سلامت مردم تاثیر گذارد؟ سپس قبل از ارایه هر گونه توصیه به مردم حقایق زندگی آنها مشاهده گردد.
در برنامه ریزی یک کلاس آموزشی بپرسیم: اطلاعات و توصیه های ما تا چه حد ممکن است مورد قبول واقع شود و در شرایط خاصی که کارکنان بهداشتی در آنجا کار میکنند مورد استفاده قرار گیرد؟ چگونه ممکن است بر سلامت مردم تاثیر گذارد؟ سپس قبل از ارایه هر گونه توصیه به مردم حقایق زندگی آنها مشاهده گردد.
آموزشها باید طوری طراحی شوند که: بر سلامت مردم تاثیر گذار بوده، از تکنولوژی مناسب(ارزان،موثر،قابل قبول جامعه)استفاده نمایند و به کسانی که نیاز بیشتری به آن دارند ارائه شوند.
آموزش بهداشت برای ارتقاء سلامت اتخاذ منا سبترین تکنولوژی آموزشی برقراری ارتباط بهداشتی توجه به فرهنگ جامعه جلب مشارکت مردم شیوه ها و مهارتهای زندگی
با استفاده از تکنولوژی آموزشی یادگیری: سریع تر موثر تر و پایدارتر می شود.
بنابراین آموزش دهنده باید برنامه آموزشی خود را طراحی ، اجرا و ارزشیابی کند.
شیوه های آموزشی سمپوزیوم مشاوره کنفرانس سخنرانی سمینار بحث گروهی پانل جلسه هماهنگی فوروم مصاحبه کارگاه آموزشی پرسش و پاسخ بارش افکار شیوه های نمایشی-عملی بحث جدلی چرخشی دلفی گروه اسمی
كار مشاور حمايت و تشويق است نه زور و توصيه . مشاوره Consulting : مشاوره يكي از كارآمد ترين روشهاي آموزش بهداشت بصورت چهره به چهره (Face To Face) يامستقيم و یا حضوری مي باشد . مشاوره به معني همكاري كردن و راي و نظر ديگري را در انجام كاري خواستن است . در طي مشاوره مشكل مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و راه حلهاي مناسب پيدا مي شود . كار مشاور حمايت و تشويق است نه زور و توصيه .
هدف از مشاوره در آموزش بهداشت: پيشگيري از بيماري و ارتقاء سلامت
در صورت نياز راهنمائيهاي لازم را ارائه دهد. مشاوره خوب ؟؟!! شخص اعتماد به نفس لازم را براي يافتن راه حل مشكلاتش كسب نمايد . در صورت نياز راهنمائيهاي لازم را ارائه دهد. شخص را به يك انتخاب صحيح هدايت نمايد .
كارمند بهداشتي در نقش مشاور! حين بازديد از منازل و پيگيريها حين انجام مراقبتهاي بهداشتي در هنگام ارائه خدمات به مراجعين
مهمترین ویژگی مشاوره: گوش دادن و توجه کردن به صحبتهای طرف مقابل است.
ویژگیهای یک مشاور خوب سلامت روانی واجتماعی داشته باشد. توانایی استدلال و درک وفهم مطالب راداشته به راحتی و فصاحت صحبت نماید. به انسانها و حل مشکلاتشان علاقمند باشد. انعطاف پذیر و صبور باشد و کسی را به تبعیت از خود مجبور نکند. صمیمی و مهربان و رازدار باشد و به دیگران احترام بگذارد. تواناییها و محدودیتهای خود را بشناسد. آگاهی از روانشناسی و جامعه شناسی و تعلیم و تربیت و امکانات جامعه داشته باشد.
ویژگیهای یک مشاور خوب متقی و خوشنام باشد و خدمت صادقانه و خالصانه به همنوع را مد نظر قرار دهد. حضور ذهن داشته باشد وبتواند سوالات دقیق ومناسب را بموقع مطرح نماید. به کسب علم و دانش علاقمند باشدوبکوشد در جریان جدیدترین مطالب علمی رشته تخصصی خود قرار گیرد. در برقراری ارتباط با انسانها مجرب باشد و تحمل شنیدن مطالبی را که خود به آنها معتقد نیست داشته باشد.
روش سخنراني: Lecture سخنراني فني است كه بوسيله آن گوينده، شنونده را با سخن خود قانع و براي اجراي مقاصدي كه دارد ترغيب مي كند(اقناع و ترغيب). سخنراني هنري است كه همه كس به آن نيازمند است وكساني كه با مردم سرو كار دارند محتاج فراگيري این فن رايج مي باشند . مدرس محور است.
کاربرد روش سخنرانی زمانی مفید است که : - فعالیت اصلی آموزش ارائه اطلاعات باشد. - اطلاعات به جزنزد مدرس جای دیگری در دسترس نیست. - اطلاعات فقط برای یاد داری کوتاه مدت مورد توجه باشند. - اشتیاق شدیدی از سوی یادگیرندگان به موضوع وجود دارد. - مقدمه ای برای آغاز فعالیت یادگیری عرضه شود و فعالیت اصلی با روش دیگری دنبال گردد.
نکات: مناسب ترين زمان براي آموزش به گروههاي غيررسمي : 20 دقيقه . مناسب ترين زمان براي آموزش به گروههاي غيررسمي : 20 دقيقه . حداكثر زمان پرسش و پاسخ در پايان جلسه: 25-20 دقيقه . پرسش و پاسخ در گروههاي بزرگ: در پايان جلسه بصورت فردي
در سخنرانی چه نکاتی را باید رعایت نمود؟ تعداد فراگيران بايد متناسب با فضاي آموزشي موجود باشد تا سخنراني يا تدريس موثر تر گردد سخنراني را مي توان براي هر 3 گروه بزرگ و كوچك ، متوسط انجام داد. گروه كوچك 3 تا 10 نفر گروه متوسط 10 تا 40 نفر گروه بزرگ 40 تا 100 نفر اگر ابعاد يك كلاس يا مكان آموزشي 8 متر طول و 7 متر عرض داشته باشد .حداقل فاصله تخته سياه يا سفيد با اولين رديف 2/5 متر بايد باشد . حداقل فضاي لازم براي هر فراگير در كلاس 1/5 متر بايد باشد .
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی شرایط؛ مشخصات؛نیازهاوعلائق گروه را دریابید. اطلاعات جدیدوصحیح را تهیه وارائه نمائید. یادداشت داشته باشید؛ از نکات مهم لیستی تهیه نمائید. از مواد ووسایل کمک آموزشی استفاده نمائید. تمام صحبتهایتان را طبق برنامه سخنرانی خود تمرین نمائید. از ضرب المثل ؛روایات؛ افسانه؛ داستان؛آیات و روایات؛ لطایف محلی؛ ترانه استفاده نمائید. نتایج پژوهش های موردی در زمینه سخنرانی را ارائه نمائید. استوار و مصمم بوده و از نظر ظاهر ؛تمیز و مرتب باشید. شکیبا بوده و بر خشم خود غلبه کنید.
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی قدرت تصرف و نفوذ در هر طبقه را داشته باشید ونیروی انطباق را در درون خود پرورش دهید. درحالیکه اختیار حاضران و جلسه در دست شماست خود را برتر از دیکران نشمارید. به موضوع احاطه کامل داشته باشید. حاضرالذهن وسریع الاانتقال باشید وسعی کنید هرگزغفلت وفراموشی برشما مستولی نشود. در سخن گفتن با صداقت بوده وبه خود ایمان و عقیده داشته باشید زیرا بدون اعتماد به خود ؛گوینده قدرت خود را از دست میدهد. به موضوع سخنرانی توجه کامل داشته باشید و فقط در باره آن صحبت کنید. تقدم و تاٌ خر مطالبی که قصد بیان آنها را دارید، به خاطر بسپارید.
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی: تمام توجهات خود را روی شنوندگان متمرکز نموده و میزان علاقمندی آنان به موضوع سخنرانی را افزایش دهید. خود نمائی نکنید و به اعتراضات حضار، با صبر و حوصله کافی گوش فرا دهید. اعتماد به نفس و جراًت کامل داشته باشید که این اعتماد با تمرین ، علاقه و جدیت در کار حاصل میگردد. میل به سخنرانی و خوب حرف زدن داشته باشید. سخنرانی را خوب تهیه و تنظیم نمائید و مطالب سخنرانی واضح و روشن باشد.
ادامه همیشه مطالب کافی برای سخنرانی ، ذخیره داشته باشید. شنوندکان را واقعاً دوست داشته باشید و احترام لازم را برای آنها قائل شوید. با میل و هیجان صحبت نموده وازته قلب جملات را ادا نمائید. مطالبی را بیان نمائید که برای مردم قابل فهم باشد. سکوت فراگیران دلیل بر موافقت یا فهمیدن مطالبی که میگوئید نیست و تاًئید مطالب از طرف تعداد معدودی دلیل بر درک کامل همه افراد گروه نمیباشد.
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی: بوسیله پرسش و پاسخ و با استفاده از روشهای مختلف ارزشیابی جلسات آموزشی ، از درک مطالب گفته شده مطمئن شوید. بیان هدف و نکات اصلی : مخاطب با اطلاع از آنچه قرار است تا پايان جلسه از زبان سخنران بشنود، خود را آماده دريافت محتوا خواهد کرد. بدون اين کار امکان سازماندهی اوليه مطالب در ذهن شنونده وجود ندارد و سبب سردرگمی و قطع ارتباط منطقی اجزای بحث خواهد شد.
مکان سخنرانی باید مناسب باشد. از نظر وسعت و ظرفیت، سروصدا ، سرما و گرما ، دیدن سخنران، شنیدن صدای سخنران،نزدیکی به محل اقامت کروه،نور، بهداشت محیط، وضعیت صندلیها و ........
زمان سخنرانی باید مناسب باشد. از نظر تداخل نداشتن ساعت سخنرانی با سایر وقایع جامعه. از نظر تداخل نداشتن ساعت سخنرانی با سایر وظایف گروه هماهنگی با سخنران فرصت تهیه موضوع سخنرانی شروع و خاتمه سخنرانی در مدت زمان تعیین شده و ........
مدت سخنرانی باید مناسب باشد کل صحبت در هر نوبت در گروههای غیر رسمی و مقاطع ابتدائی و با احتساب نمایش مواد و وسایل کمک آموزشی بصری میبایست حداکثر 20دقیقه باشد پرسش و پاسخ پس از آن 20-25دقیقه باشد. در گروههای رسمی و مقاطع بالاتر تحصیلی این میزان میتواند حداکثر دو برابرشود.
از فنون سخنرانی (فن بیان) و برقراری ارتباط متقابل و کامل با شنوندگان اطلاع داشته باشد.
بحث گروهي: Group Discussion یک روش آموزشي ارزشمند: به شركت كنندگان فرصت مساوي براي بيان آزادانه و مبادله افكارداده مي شود . در موضوعات بحث همه اعضاي گروه بطور مساوي مشاركت دارند . اين روش يك نوع فرآيند تفكر جمعي براي حل مسائل است . مسائل بطور دسته جمعي تشخيص داده شده و از طريق روي هم گذاشتن فكرها و تخصصها حل مي گردد .
نکات: حداكثر زمان:2-1 ساعت . رهبر : در هرگروه حضور داشته( معمولاً كارمند بهداشتي) لزوم اجرای تصميمات اخذ شده: توسط اعضاي بحث و يا سايرين . قابلیت اجرا: در گروههاي رسمي و غير رسمي کوچک .
نكات: انتخاب اعضا، بر اساس طبقات…؟ جلب تمايل اعضاء براي شركت در جلسه معرفي اعضاء به يكديگر صحبت نكردن بيش از حد رهبر عنوان كردن شفاف موضوع در ابتداي جلسه تشويق اعضاءبه اظهار نظر نوبت دادن به افراد ساكت(وادار نكردن)
نكات: كمك گرفتن از اعضاي مطلع براي انتشار پيام تعيين زمان جلسه(حداكثر يك تا دو ساعت) برگزاري بحث خصوصي با افرادي كه كمتر يا بيشتر از حد صحبت كرده اند. اضهار خرسندي در پايان جلسه از نتيجه گيري بحث. ثبت نتايج بحث(توسط منشي)
بارش افكار : مربی در ابتدا سوال را مطرح –تمام افراد عقاید خود را اعلام – نظریات بدون دخل و تصرف توسط مربی نوشته شده –در پایان پس از گرفتن نظر تمام افراد نکات درست تایید و نکات اشتباه رد می شود- نکات گفته نشده توسط مربی اضافه می شود. در جلسه بارش افكار هر عقيده اي مورد پذيرش است . زمانی ثمربخش است که اعضاء گروه درباره مسئله اطلاعات زمینه ای داشته باشند. راهي است براي خلق عقايد و يافتن راه حلهاي جديد در حقيقت شيوه اي براي واداشتن اعضا به بسياري از نظرات در مدت زماني كوتاهي است و موجب بروز خلاقيت ها و نوآوري ها مي گردد . انديشه هاي مشابه و غير عملي حذف و انديشه هاي باقيمانده را از روش بحث گروهي زير كاهش مي دهند .
گلوله برفی در این روش پس از وقت کوتاهی که برای تفکر انفرادی به اعضا داده می شوداز آنهاخواسته می شودکه ابتدا در گروه دونفرهافکار خود را مطرحو پس از مدتی هر دو گروه مجاور به هم پیوسته و در نهایت کل گروه با مربی وارد بحث شوند. افراد کم رو نیز ابراز عقیده می کنند.
بحث در گروههای کوچک تقسیم گروه به دسته های کوچک- بحث در مورد موضوعی خاص –نهایتا یک نماینده از هر گروه نظرشان را به مابقی گروهها و مربی ارائه می دهد. در گروههای کوچک امکان شرکت تک تک افراد مخصوصاً افراد کم رو وجود دارد.
بحث در گروههای بزرگ با شرکت همه اعضای گروه و مربی بحث بزرگی به راه می افتد که همه می توانند از نظرات هم مطلع شوند. در این مواقع ممکن است تعداد اندکی بحث را تحت نفوذ خود بگیرند و فرصتی برای ابراز عقیده دیگران باقی نماند. این نوع بحث را می توان مکمل باقی روشها بکار بست.
گروه نجوا افراد به گروههای کوچک 5 تا 7 نفره تقسیم شده و بین 5 تا 7 دقیقه به آنان فرصت می دهد تا عقاید خود را بیان نمایند مربی اهداف خاص خود را تعیین می کند و توضیح مربی بایستی روشن و واضح باشد . هر عضو نظر و صحبت خود را ارائه می کند. افراد کم رو فرصت ابراز عقیده پیدا می کنند.
سمپوزيوم Symposium : عبارت است از كاربرد و ارتباط دادن تخصصي هر نوع موضوع كه توسط تعدادي متخصص ، مطالب و نظرهاي مختلف در مورد آن ارائه شده و از طريق بحث هاي مفصل نتيجه گيري مي شود . بسيار جالب تر از سخنراني توسط يك فرد است .
شبيه سخنراني است ولي تفاوتهايي دارد . كنفرانس Conference : در ارتباط با آموزش يا موقعيتهاي آكادميك استفاده مي شود . مورد قبول موسسات آموزشي ،سازمانهاي تحقيقاتي و دپارتمانهایي که علاقمند به جمع آوري تجربيات هستند ،مي باشد . شبيه سخنراني است ولي تفاوتهايي دارد .
در سطح بالاي علمي برگزار مي شود و در آن شخص كنفرانس دهنده تجربيات و كشفيات خود و رويكردهاي جديد را ارائه مي دهد . غالباً در ارتباط با پژوهش است . در مورد گروههاي بزرگ ، در رشته هاي نزديك بهم و با علاقه مشترك انجام مي شود. مدت زمان ارائه يك كنفرانس حداكثر 90 دقيقه ( مدت زمان يك جلسه آكادميك ) است که 3/1 آن به پرسش و پاسخ پيرامون كنفرانس ارائه شده اختصاص مي يابد .
سمينار Seminar : يك روش آموزشي مناسب در موسسات علمي مي باشد . سخنرانان درباره موضوعات پژوهشي و تخصصي كه بطور فردي و يا گروهي به آن دست يافته اند نظرات خود را ارائه مي نمايند سمينارها شبيه كنفرانس ها هستند با اين تفاوت که در سمينار چند سخنران حضور داشته و نتايج بررسي هاي انجام شده و رويكردهاي جديد و تازه هاي علمي تخصصي در رابطه با ابعاد مختلف موضوع را ارائه مي نمايند .
پانل ( ميزگرد ) Panel : در اين شيوه آموزشي ، گروه كوچكي ازمتخصصين که يكي از آنها بعنوان مدير يا مجري ( كارشناس مجري) است که دور ميزي نشسته و در خصوص همه جوانب موضوع بحث مي كنند. نقش مجري بسيارمهم است ، زيرا بايد هماهنگي هاي لازم را انجام داده ، موضوعات بحث و زمان و مکان برگزاری را به متخصصين اطلاع دهد .و نیز حداقل یک جلسه تمرین قبلی داشته باشند. ضمن بيان شفاف موضوع حلقه ارتباطي بين بحثها باشد و جريان بحث را هدايت نمايد
فوروم ( مناظره ) Forum : مكانيزم مناسب بازخورد بشمار مي رود. مخاطبين فرصت سئوال ، اظهار ترديد ، مخالفت ، ا عتراض دارند.. فوروم را مي توان در پايان سخنراني ، سیمپوزيوم يا پانل اجرا کرديا فقط يك فوروم را پيش بيني كرد . فوروم زماني برگزار مي شود كه در مورد ايده ، موضوع يا مشكل و راه حلهاي ممكن نگرشهاي مخالف و موافق وجود داشته و رفتارهاي ناشي از آن نگرشها ، در آن جامعه به انواع مختلف تجلي كرده باشد . در فوروم ، دو نفر يا دو گروه از طرفهاي مناظره و يك نفر كارشناس مجري حضور دارند.
كارگاه آموزشي Work Shop : يكي از شيوه هاي آموزشي است كه در آن تعدادي از افراد با تجربه و مسئول همراه با تني چند از كارشناسان و مشاوران در زمان معيني گرد هم آمده و براي مسائل روزانه راه حلي پيدا مي كنند.
از خواص مهم کارگاه مشاركت فعال تمام فراگيران حاضر در كارگاه امكان فراگيري علمي و فني و تجربي براي فراگيران فراهم مي شود .
وظيفه مشترك برگزار كنندگان و شركت كنندگان دستيابي به راه حل براي مسائل مطرح شده مي باشد در برنامه هر كارگاه جلسه هاي بحث عمومي ، بحث در گروههاي كوچك و فعاليتهاي ديگر پيش بيني مي شود . از رايج ترين روشهاي مورد استفاده در كارگاه بحث گروهي است . در بحث گروهي شركت كنندگان نقش منشي و رئیس جلسه و مسئولين نقش مشاور را دارند و راه حل نمي دهند و سخنراني نمي كنند . معمولاً3 تا 4 روز ادامه دارد. از 6 ماه قبل و 6 ماه بعد بايد كار شود بعداز كارگاه ارزشيابي دراز مدت انجام مي شود .
پرسش و پاسخ(روش سقراطی) علاوه بر تحریک به مطالعه و حضور ذهن هم برای مربی و هم شرکت کنندگان امکان یادآوری مطلب را فراهم می کند. 1- سوالات دوره ای : سوال در مورد موضوعاتی که به هم ارتباط دارند مثل ” نوبت واکسن ها. 2- حل مسئله : طرح حل مسئله در کلاس وقت گیر است و از سوئی اگر مربی اطلاعات صحیحی درباره پاسخ مسئله نداشته باشد می تواند باعث بدآموزی شود.
شیوه های نمایشی-آموزشی نما یشات عملی ايفاي نقش Role Playing نمايشگاه PAVILION مانور Manoeuvre كارناوال Carnival راهپيمايي ( تظاهرات ) Demonstration جنگ:show نمايشنامه ( تئاتر ) Drama – Play
شيوه هاي نمايشي علاوه بر جنبه هاي آموزشي براي ايجاد يا تغيير نگرش – جلب توجه و حساس سازي – مهارت آموزي – اعلان و تبليغ خصوصاً در بسيج هاي آموزشي – اطلاع رساني و مناسبتهاي بهداشتي براي اثر گذاري و جذابيت بيشتر مي توان تعدادي از شيوه هاي نمايشي را با هم تلفيق نمود .
انسانها بازیگران این صحنه اند. عالم صحنه نمایش است و انسانها بازیگران این صحنه اند. ویلیام شکسپیر
نمایشات عملی
مراحل نمایش عملی نمایش عملی را تکرار کنید. از یک نفر داوطلب بخواهید انجام دهد. از گروه بخواهید نظرات خود را درمورد نمایش داوطلب ارائه نمایند. فرصت انجام نمایش را به همه گروه بدهید. نمایش گروه را ببینید وهدایت کنید. نمایش هر یک از افراد گروه را در شرایط واقعی نیز نظارت کنید. موضوع و مهارتها را شرح دهید. اشیائ واقعی را به وضوح نشان دهید. برای اطمینان از درک گروه سوال نمائید. نمایش را مرحله به مرحله و به آرامی انجام دهید هنگام ارائه نمایش عملی توضیحات لازم را بدهید.
شيوه اي دلپذير براي اشتراك دانش و مهارتهاست . به كسب مهارتهاي جديد كمك می کند. در گروههاي كوچك قابل استفاده است . جريان واقعي انجام دادن يك فعاليت را بصورت تئوري و عملي به گروه مي آموزد.
دراين روش از مدارك ، اشياء واقعي و عكس و پوستر استفاده مي شود اشياء و وسايل ساده و براي گروه آشنا باشد . مهارتها زماني مي تواند براي يادگيري آسانتر باشد كه وسايل مورد نياز دقيقاً با وسايلی كه فرد در مواقع عادي با آن كار مي كند يكسان باشد .
ايفاي نقش Role Playing : بازي نقش شامل اجراي عملي موقعيتهاي واقعي زندگي و مشكلات است و در واقع تمريني براي كسب مهارت به ويژه ارائه كنندگان مراقبتهاي بهداشتي است . در اين شيوه موضوع وشخصيتهاي مورد نظر را براي بازيگران شرح مي دهيم و بازيگران خود گفتار و حركات لازم را مي سازند.ولی ممکن است بخاطر ویژگی های این روش به عنوان یک روش آموزشی توسط فراگیران جدی گرفته نشود.
-بيشتر از جنبه هنري جنبه آموزش عملي دارد بنابراين نيازمند ابزاري است كه نقشها در همان زمینه بازي مي شود . - پس از نمايش بازيگران و افراد گروه به بحث مي پردازند پيرامون موضوع- شخصيتها و عكس العملهاي درست و نادرست - تجاربي به گروه در زمينه ارتباطي ، مهارتهاي زندگي ، برنامه ريزي و تصميم گيري ارائه مي گردد .
این روش به ما کمک می کند که: ارزشها و نگرشهاي خود را ارزيابي نمائيم. مشكلات را حل يا كشف كنيم .
زمان در گروههاي كوچك و متوسط 20 دقیقه وقت لازم است. پس از آن 30-20 دقيقه به بحث اختصاص می یابد.
توقف:stop - بازيگران مشكل را حل نمايند - دچار توهم و اشتباه شده از حل مشكل دور شوند - ايفاي نقش لوث شود . - به جنبه هاي ديگر پرداخته شود - خسته کننده و ضعيف باشد .
نمايشگاه PAVILION : در مكان سرباز يا سرپوشيده اجرا میگردد. اشياء واقعي در آن به نمايش گذاشته مي شود. اگر شيئي خيلي بزرگ يا خيلي كوچك يا غيرقابل دسترس باشد از تصاوير و مدل استفاده مي شودو کلیه موارد در معرض نمايش عمومي گذاشته می شود. ممکن است مستقل بوده يا چند غرفه داشته باشد که يكي مختص بهداشت باشد.
نمايشگاه PAVILION : در برگزاري نمايشگاه از تعدادي رسانه هاي دیگر مثل فيلم ويديويي ، مدار بسته ، پخش پيام صوتي استفاده مي شود . وسايل مختلف نمايشگاه باعث جلب توجه مردم شده ، يادگيري را آسان مي كند . نمايشگاه آموزشي ( شيوه نمايشي تلفيقي است از نمايشگاه و نمايشات عملي كه در آموزش بهداشت بسيار كاربرد دارد.
نمايشگاه PAVILION : چه مقدار فضا نیاز دارید؟ اشیائ را براساس فضای موجود انتخاب کنید و در یک فضای کوچک بیش از حد وسیله نگذارید. چه تدارکی لازم دارید؟ دیوار1 میز و نیمکت! وسایل را به طور منطقی چیده و آنها را شماره گذاری نمائید تا مردم بدانند که ابتدا چه چیز را باید ببینند. اطمینان حاصل کنیم که اشیاء در جای خود محکم هستند.
نمايشگاه PAVILION : بوسیله کلمات ،علایم و یا تصویر برای اشیاء، توضیح روشنی برای هر یک مهیا کنید.راهنما؟ اگر نمایشگاه چند روز تداوم دارد برای نگهداری وسایل ،تدبیر لازم را اتخاذ نمائید. مسابقه نقاشی ،پخش فیلم، پیام صوتی
راهپيمايي ( تظاهرات ) Demonstration طبقات مختلف مردم هم شركت كننده و هم تماشاچي برنامه مي باشند . به نشانه عزم ملي براي دسترسي به اهداف بهداشتي نظام صورت مي گيرد . در نقاط مركزي و خيابانهاي اصلي و پرتردد انجام مي شود . بمنظور جلب توجه ، تبليغات ، ايجاد تغيير در نگرش و حساس سازي جامعه نسبت به موضوع انجام میگیرد.
جنگ:show هر 3 حيطه يادگيري را در بر مي گيرد . جنبه حساس سازي و تبليغي را به فراواني در بر دارد و از 6ماه قبل بايد برنامه ريزي كرد . پرهزينه است البته مي توان كم هزينه و ساده تر هم برگزار كرد . مهم دعوت از گروه هدف براي تماشاي جنگ مي باشد . در فضاي بسته ، روباز و پارك ها قابل اجراست .
نمايشنامه ( تئاتر ) Drama – Play : نمايشنامه ، مسائلي درباره گرفتاري و احساسات مردم را بيان مي كند و نشان دهنده زندگی مردم مي باشد و تماشاچي را وادار مي كند بررفتارها و نگرش و ارزشهاي خودشان توجه كنند . نمايشها براي گروههاي بزرگ ا جرا مي شوند و هدف پوشش همه افراد جامعه است .
4 نوع نمايش يا نمايشنامه داريم : تكه نمايش ( آيتم يا قطعه نمايش ) كمتر از 5-3 دقيقه ميان پرده ( ميان برنامه يا پيش پرده ) كمتر از 15-10 دقيقه نمايش كوتاه كمتر از 45-30 دقيقه نمايش بلند كمتر از 120-90 دقيقه
در آموزش بهداشت از نمايش بلند كمتر استفاده مي شود در آموزش بهداشت از نمايش بلند كمتر استفاده مي شود . استفاده از نمايش در برنامه هاي آموزش بهداشت مي تواند موجبات تغيير رفتار را فراهم نمايد .
مطالعه موردی حوادث و مواردی که بطور واقعی در اطراف محل زندگی افراد رخ می دهد برای تفهیم مطالب استفاده می شود. مطالعه موردی را می توان با استفاده از گزارش یا یک خبر با استفاده از روزنامه ، مجله یا کتاب شروع کرد.
بازدید از محدوده در مواردی که امکان بازسازی شرایط و موقعیتهای واقعی در کلاس وجود ندارد در این موارد بهتر است اطلاعات را از مشاهده مستقیم در خارج از کلاس کسب کرد. وقت گیر ، پرهزینه و مشکل است. هدف بازدید باید کاملا مشخص شود پس از بازدید هم وقت برای بحث درباره مشاهدات اختصاص داده شود.
با تشكر فراوان و آرزوی سعادت و سلامتی برای یکایک حاضرین