“Чанартай Монгол” Форум Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл (SMMSS) “Чанартай Монгол” Форум Чанарын Дэд Бүтэц Faire un tour de table pour que les participants se présentent et expriment leurs attentes personnelles. Noter les points importants au tableau papier. Analyser en faisant participer le groupe.

Чанарын дэд бүтэц Чанар Дэлхийн зах зээлд гарах боломж Чанарын дэд бүтэц Чанар Дэлхийн зах зээлд гарах боломж

Агуулга Чанарын дэд бүтэц (ХССЧ) ба Чанар Чанарын тухай Чанар – EЧУС-ийн загвар Бүтээгдэхүүний үйл явц – шат болгонд чанарын хяналт тавих ЕХ-ны төсөл – Монгол Улсын Чанарын хөтөлбөр

1. ЧАНАРЫН ДЭД БҮТЭЦ (ХССЧ) БА ЧАНАР 1. ЧАНАРЫН ДЭД БҮТЭЦ (ХССЧ) БА ЧАНАР

1. ЧАНАРЫН ДЭД БҮТЭЦ – ХССЧ Хэмжил зүй, Стандартчилал, Сорилт, Чанар 1. ЧАНАРЫН ДЭД БҮТЭЦ – ХССЧ Хэмжил зүй, Стандартчилал, Сорилт, Чанар ЧАНАР ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ХЯНАЛТ ГААЛЬ, ХЯНАЛТ Чанарын болон Байгаль орчны удирдлагын тогтолцоо Итгэмжлэл Баталгаажуулалт ХЭМЖИЛЗҮЙ СТАНДАРТ СОРИЛТ Сургалт Эрх зүйн систем Эдийн засгийн систем

2. Чанарын тухай

Чанарын тухай Чанар гэдэг бол хэмжил зүй, стандартчилал, сорилт, итгэмжлэл, баталгаажуулалт зэрэг хоорондоо хамаарал бүхий салбарын үйл ажиллагааны нэгдэл, уялдаа холбооны үр дүн юм. Гэхдээ үндэсний схемүүд нь дотоодын болон олон улсын зах зээлийн шаардлагуудыг хангахын тулд янз бүр байдаг гэдгийг анхаарах хэрэгтэй.

Чанарын тухай ЧАНАР ГЭДЭГ БОЛ: Хэрэглэгчийн өсөн нэмэгдэж буй эрэлт хэрэгцээг хангах бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний төгс байдал ба шинэ зах зээл дээр гарах чадвар (экспорт орно) Хувийн болон төрийн байгууллага үйл ажиллагаагаа шилдэг болгох, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх үйл явцын гүйцэтгэл, үйл ажиллагаа, зохион байгуулалт (шинэчилсэн төсөл зохион байгуулах, бүтээлч байдлыг нэмэгдүүлэх замаар зохицуулах) Удирдлагын арга барил, оролцогч бүх талууд, ажилтнуудын сэтгэл ханамжийг бий болгох хамтын ажиллагааны загвар.

Чанарын тухай “Чанар” нэр томъёоны цаана олон утга агуулагдана. Чанар нь үйл ажиллагааны тогтоосон зорилгод хүрэх чадвар юм. ISO 8402-94 стандартад чанар гэдгийг байгууллагын тодорхой болон тодорхой бус хэрэгцээг хангах чадварыг бүрдүүлж буй хэд хэдэн шинж чанар гэсэн байна. ISO 9000:2000 стандартад чанар гэдгийг тавигдах шаардлагуудыг хангах хэд хэдэн дотоод шинж чанаруудын чадвар гэсэн байна.

Чанарын тухай Бодит байдалд 2 янзын чанар байдаг: Гадаад чанар, хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг илэрхийлнэ. Дотоод чанар, байгууллагын дотоод үйл ажиллагааг сайжруулахад чиглэнэ. Чанарын нөгөө талд чанарын доголдол байх ба энэ нь бас зардалтай. Ерөнхийдөө, чанарын доголдол, алдааг арилгах нь эхнээс нь “зөв хийх”-ээс илүү зардалтай байдаг.

Чанарын тухай Байнга сайжруулах Чанар гэдэг нь хэзээ ч дуусдаггүй үйл явц бөгөөд түүний зорилго нь аль болох хурдан доголдол, алдааг илрүүлэх юм. Ингэснээр чанарыг залруулах болон урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааны цикл “Демин цикл » (PDCA) –ээр төлөөлүүлж болно: Төлөвлө Оролц Хий Байнга сайжруулах Шалга

Чанарын тухай Чанарын арга, хэрэгсэл Олон арга, хэрэгсэл байдаг. Бүгдээрээ нэг ижил зорилгыг биелүүлэх: байгууллагыг илүү үр ашигтай болгох, тавьсан зорилгоосоо хазайхгүй байх; Заримыг нь зохистой үйл ажиллагааг хангах, асуудлыг шийдвэрлэх, урьдчилан сэргийлэхэд ашигладаг байхад байгууллагын үр ашигтай удирдлагыг хангахад ашиглаж байна...

Чанарын тухай Чанарын арга, хэрэгсэл Сургалтанд үүнийг 4 төрлөөр авч үздэг : • Үнэлгээний хэрэгсэл • Хяналтын хэрэгсэл • Чиглүүлэх удирдлагын хэрэгсэл Удирдлагын лавлагаа

Чанарын тухай • Үнэлгээний хэрэгсэл Үнэлгээний хэрэгслийг ашигласнаар бизнесийн үр дүнг сайжруулна. Олон үнэлгээний хэрэгсэл байдаг, жишээ нь:  Сэтгэл ханамжийн судалгаа: Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг үнэлэх. Ажилтан, албан хаагчид (Ажилтны судалгаа) нь нэг ижил зорилготой байх;  Нийлүүлэгчдийн үнэлгээ;  Чанарын аудит;  Бэнчмаркинг: Мэдлэг олж авах орчин үеийн хэлбэр;  Үнэ цэнийн судалгаа;  Мэргэжлийн туршлагын үнэлгээ (EPP).

Чанарын тухай Хяналтын удирдлагын хэрэгсэл Хяналтын удирдлагын хэрэгсэл нь байгууллага дотор байнга сайжруулалт хийхэд чиглэгдэнэ. Жишээ нь:  Асуудал шийдэх арга: Олон арга санаа цуглуулах, Парето хүснэгт, шалтгаант диаграмм зэрэгтэй холбогддог;  Ажлын хэсгийг идэвхжүүлэх;  5 S: Сул зогсолт, цагийг үр ашиггүй өнгөрөөхийг багасгах, аюулгүй байдлыг сайжруулах зэргийг хэрхэн зохион байгуулахыг мэдэх;  Чартер ба үйлчилгээний гэрээ;  Урьдчилан сэргийлэх загвар: Урьдчилан сэргийлэлт нь аль ч байгууллагын аль ч шатанд хэрэгтэй.

Чанарын тухай Чиглүүлэх удирдлагын хэрэгсэл Удирдлагын хэрэгсэл нь байгууллагын үр ашигтай, тогтвортой байдалд зайлшгүй шаардлагатай. Чиглүүлэх удирдлага нь шийдвэр гаргахад туслах арга юм. Жишээ нь:  Чанарын үйл ажиллагааны төлөвлөгөө;  Хяналтын самбар;  Амжилтын үнэлгээ: Урамшуулах, шалгаруулах;  Төслийн удирдлага: Төслийг зохион байгуулах, удирдах, явуулах.

Чанарын тухай Удирдлагын лавлагаа Чанарын лавлагааны зарим жишээ:  Чанарын удирдлагын тогтолцоо ISO 9001 чанарын удирдлага;  Тогтвортой хөгжлийн удирдлага : ISO 26000 , ISO 14001 байгаль орчны удирдлага ; SD 21000 заавар;  Гүйцэтгэлийн удирдлага : Ажлын байран дах тэгш байдал; Янз бүрийн байдлын авч үзэх; Ажиллах хүчинд хөрөнгө оруулалт хийх;  Мэдээллийн технологийн салбарын удирдлага : Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийн чанарын удирдлага ( ITIL ISO 20000 ) , Мэдээллийн аюулгүй байдал (ISO 27001 ) , Мэдээллийн технологийн хөгжлийн туршлага ( CMMI );  Шилдэг загвар EFQM®;  Өөр тусгай арга (HACCP,..)

3. Чанар – ЕЧУС-ийн загвар (Европын Чанарын Удирдлагын Сан-ЕЧУС)

Чанар – ЕЧУС-ийн загвар EЧУС (Eвропын Чанарын Удирдлагын Сан) нь Европын Комиссын дэмжлэгтэйгээр 14 Европын компани нэгдэн 1988 онд Брюссель хотноо байгуулсан Европын сан юм. (Bosch, BT, Bull, Ciba-Geigy, Dassault, Electrolux, Fiat, KLM, Nestlé, Olivetti, Philips, Renault, Sulzer, Volkswagen). Одоогоор ЕЧУС нь 700 гаруй гишүүн байгууллагатай.

Чанар – ЕЧУС-ийн загвар Ашгийн бус энэ байгууллагын зорилго нь чанар сайжруулах үнэлгээ хийх арга зүйн орчныг бүрдүүлэх юм. ЕЧУС-ийн шилдэг загвар нь чанарыг үнэлэх дараах 9 үндсэн шалгуурт үндэслэгдсэн байдаг:

Чанар – ЕЧУС-ийн загвар 9 шалгуур: Манлайлал Ажилчдыг удирдах Бодлого, стратеги Түншлэл ба нөөц Үйл явц Ажилтны сэтгэл ханамж Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамж Нэгдэлд нэгдэх Үйл ажиллагааны үр дүн

Чанар – ЕЧУС-ийн загвар Эдгээр үзүүлэлтүүдийг үндсэн 2 ангилалд хувааж болно:  Хүчин зүйлс (эхний таван шалгуур)  Үр дүн (сүүлийн дөрвөн шалгуур) ингэснээр компани нь бусад компанитай харьцуулан өөрийн хүрсэн чанарын түвшин болон байр сууриа мэдэх боломжтой.

Чанар – ЕЧУС-ийн загвар Хүчин зүйлс Үр дүн Манлайлал Хувийн үр дүн Гол гүйцэтгэлийн үр дүн Хүний нөөц Үйл явц Улс төрийн стратеги Харилцагчийн үр дүн Түншлэл ба нөөц Нэгдсэн үр дүн

4. Бүтээгдэхүүний үйл явц – шат болгонд чанарын хяналт тавих

Бүтээгдэхүүний үйл явц Жишээ: Бизнесээс хамааран арга зүйг тодорхойлох 9 шалгуурт үндэслэх (EЧУС): хүчин зүйлс ба үр дүн, бүтээгдэхүүний үйл явцын шат болгонд арга хэрэглэх, дараах 4 төрлийн хэрэгслээс ашиглах : үнэлгээний хэрэгсэл, хяналтын хэрэгсэл, чиглүүлэх хэрэгсэл, удирдлагын лавлагаа.

Бүтээгдэхүүний үйл явц Бизнесээс хамааран арга зүйг тодорхойлох Бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөгт чанар бол хэзээ ч дуусдаггүй үйл явц гэдгийг байнга санаж байх хэрэгтэй « Демин цикл » (PDCA)

5. ЕХ-ны төсөл Монгол Улсын Чанарын Хөтөлбөр

Монгол Улсын Чанарын Хөтөлбөр Чанарын хөтөлбөр боловсруулах олон арга, хэрэгсэл байдаг. Чанарын шинэ хөтөлбөр боловсруулахтай холбоотойгоор Монгол Улсын өнөөгийн нөхцөл байдлыг үнэлэхийн тулд ЕХ-ны төсөл Монгол Улсын хамтран хэрэгжүүлэгчид нар хамгийн өргөн ашиглагддаг дараах гурван судалгаа шинжилгээг явуулах хэрэгтэй: SWOT, PEST, Gap шинжилгээ. Шинэ хөтөлбөрийг Монгол Улсын Их Хурал/Засгийн газарт өргөх барихад бэлэн болгох? 2015 оны 6 сар. Ажлын хэсэг шаргуу ажиллах.

Монгол Улсын Чанарын Хөтөлбөр PEST (Улс төр, Эдийн засаг, Технологийн) ШИНЖИЛГЭЭ  Энэ нь стратегийн менежментийн орчны үнэлгээний хэсгийн макро-орчны хүчин зүйлсийг тодорхойлдог;  Энэ нь зах зээлийн өсөлт, бууралт, бизнесийн байрлал, үйл ажиллагааны чиглэл, боломж зэргийг тодорхойлох стратеги хэрэгсэл юм.

Монгол Улсын Чанарын Хөтөлбөр SWOT ШИНЖИЛГЭЭ ДОТООД ЭХ ҮҮСВЭР ДАВУУ ТАЛ - СУЛ ТАЛ - ГАДААД ЭХ ҮҮСВЭР БОЛОМЖ ЕХ-ны төсөл Улс төрийн хүсэл АЮУЛ -

Монгол Улсын Чанарын Хөтөлбөр Gap Шинжилгээ  Энэ нь бодит гүйцэтгэл болон боломжит гүйцэтгэл хоёрын харьцуулалт юм;  Gap Шинжилгээ нь одоогийн байгаа түвшин, орцуудын нэгдэл болон ирээдүйн түвшингүүдийн зайг тодорхойлдог;  Gap Шинжилгээ нь одоо юу хийж байна, ирээдүйд юу хийх хүсэлтэй байгаа эсэхийг харуулсан албан ёсны судалгаа.

Монгол Улсын Чанарын Хөтөлбөр PEST шинжилгээ нь ихэнхдээ зах зээлийг хэмждэг; SWOT шинжилгээ нь бизнесийн нэгж, санал, санааг хэмждэг; Gap Шинжилгээ нь төсөлд юу хийх хэрэгтэйг тодорхойлдог: өнөөгийн нөхцөл байдал болон ирээдүйн байдлын зайг тодорхойлдог.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа! Монгол Улсын Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөл (SMMSS) Асуулт? Анхаарал тавьсанд баярлалаа! Maria Bories Холбоо барих хаяг: bumdari.regzendorj@smmss.eu This project is supported by the European Union